09.01.2018 | Przeczytasz w 7 min
Sneakersy – dla jednych niezbędny element stroju na trening, dla innych styl życia. Historia butów w sportowym stylu jest pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji: wiedzie od kortów, aren i boisk, poprzez ulice i scenę, aż na czerwony dywan i półki kolekcjonerów. Zagorzali sneakerheadzi twierdzą, że wygoda noszenia sneakersów to najlepsze, co przytrafiło się modzie od wieków. Jedno jest pewne – buty w sportowym stylu to dziś nie tylko element ubioru, lecz także ikona współczesnej kultury. Zastanawiasz się, jak powstały sneakersy i jak wyglądały ich losy? Oto najważniejsze momenty w dziejach tego rewolucyjnego obuwia!
Choć pierwsze buty przypominające dzisiejsze trampki pojawiły się wcześniej, za początek historii sneakersów uznaje się koniec XIX wieku, kiedy modele z cholewką wykonaną z płótna i gumową podeszwą zaczynają być masowo produkowane w Wielkiej Brytanii oraz USA. To prawdziwa rewolucja – innowacyjny typ podeszwy sprawia, że każdy krok jest wyjątkowo cichy, dlatego nowy rodzaj butów otrzymuje nieoficjalną nazwę „sneaker shoe” (z ang. „sneak”, czyli „zakradać się”).
1917 – PIERWSZE TRAMPKI CONVERSE ALL STAR
Na przełomie XIX i XX wieku niemal każda firma produkująca buty ma już w swojej ofercie modele na gumowej podeszwie. Równocześnie zaczyna rosnąć popularność piłki nożnej i koszykówki. Szybko okazuje się, jak duży wpływ na jakość gry ma solidne, przyczepne obuwie. Marquis Mills Converse postanawia więc stworzyć model zaprojektowany z myślą o koszykarzach. W 1917 roku powstają pierwsze trampki Converse All Star, które kilka lat później zostają przemianowane na Converse Chuck Taylor All Star.
1924 – POCZĄTEK DZIAŁALNOŚCI BRACI DASSLER
Swoją działalność w obuwniczym świecie rozpoczynają bracia Dassler pochodzący z niewielkiej miejscowości w Niemczech. Ich specjalnością stają się lekkie buty dla sportowców. Gdy lekkoatleta Jessie Owens zdobywa w zaprojektowanych przez Dasslera sneakersach cztery medale na Igrzyskach Olimpijskich w 1936 roku, o butach produkowanych w Gebrüder Dassler Schuhfabrik staje się głośno.
1947 – POWSTAJĄ MARKI ADIDAS I PUMA
W 1947 roku bracia Dassler postanawiają się rozstać. W wyniku tego podziału powstają dwa rywalizujące ze sobą brandy sportowe – adidas i Puma. Lata 50. to także czas powstania kolejnej znanej do dziś marki: w 1958 roku Joe i Jeff Foster przejmują rodzinny biznes obuwniczy, nadając mu równocześnie nową nazwę – Reebok. W latach 50. sneakersy coraz częściej pojawiają się nie tylko na kortach i boiskach, lecz także na ulicach. Podobnie jak jeansy czy ciemne okulary, podkreślają buntowniczy styl młodych ludzi, stając się symbolem kulturowych przemian.
1966 – POWSTAJE MARKA VANS
Do najpopularniejszych marek sportowych dołącza brand Paula Van Dorena i jego wspólników, który niedługo doczeka się chwytliwej nazwy – Vans. Marka specjalizuje się w obuwiu dla skateboardzistów, jednak szybko staje się także symbolem streetstyle’u. Modele Vans Era, Vans Authentic czy Vans Sk8-Hi wkrótce podbijają serca nie tylko fanów deskorolki, lecz także miłośników ulicznych trendów na całym świecie.
1971 – PIERWSZE BUTY NIKE
Phil Knight i Bill Bowerman, właściciele firmy Blue Ribbon Sports, postanawiają zerwać z dystrybucją sneakersów Onitsuka Tiger i stworzyć własną linię obuwia. Brand zmienia nazwę na Nike i zaczyna produkować buty oznaczone symbolem Swoosh. Tymczasem pojawia się nowa sportowa moda – w latach 70. wszyscy chcą uprawiać jogging. Marki produkujące obuwie sportowe zaczynają się więc zastanawiać, jak za pomocą technologii można wesprzeć ruch biegaczy. Przeprowadzane są pierwsze testy i eksperymenty w tym kierunku.
1984 – PREMIERA AIR MAXÓW
W latach 80. nikt już nie ma wątpliwości, że sneakersy to obuwie kultowe. Jego status umacniają dodatkowo współpracujące ze znanymi markami gwiazdy sportu. W 1984 twarzą Nike zostaje legendarny zawodnik NBA Michael Jordan. Powstaje koszykarska linia Nike Air Jordan I, która szybko staje się hitem. Koniec XX wieku to w historii sneakersów także czas technologicznych innowacji. W 1984 roku adidas wprowadza na rynek wyposażony w czujnik model Micropacer, a w 1987 roku mają swoją premierę pierwsze buty sportowe z umieszczoną w podeszwie poduszką powietrzną, widoczną za przezroczystym okienkiem – Nike Air Max.
1998 – SNEAKERSY TRAFIAJĄ NA WYBIEGI
Lata 90. to dalsze testowanie technologicznych rozwiązań w obuwiu sportowym. Jednym z pomysłów na ulepszenie sneakersów są alternatywy dla sznurowania. Puma wypuszcza na rynek pozbawiony wiązania model the Disc, a w 1993 roku swoją premierę ma Reebok Instapump Fury, wyposażony w napełniające się powietrzem elementy.Pod koniec wieku sneakersy podbijają nowe tereny – zaczynają się nimi interesować projektanci mody haute couture. W 1998 roku Prada wypuszcza Prada Sneaker, będący połączeniem charakterystycznej dla butów sportowych podeszwy z elegancką skórzaną cholewką zaczerpniętą z ekskluzywnego obuwia.
2000 – POWSTAJĄ NIKE SHOXY
Już nie tylko współpraca ze znanymi sportowcami rozpala emocje sneakerheadów – coraz częściej marki angażują w swoje projekty gwiazdy muzyki. Błyskawicznie wyprzedają się modele Reebok S.Carter (powstałe we współpracy z Jayem Z) czy adidas Yeezy (efekt współpracy z Kanyem Westem). Równocześnie nadal trwają eksperymenty technologiczne. W 2000 roku ma swoją premierę wyposażony w futurystyczną podeszwę Nike Shox, dwa lata później – adidas Climacool z dodatkową wentylacją. W 2009 roku Nike przedstawia pierwszy model z technologią Flywire (wytrzymałe włókna nylonowe wzmacniające konstrukcję buta) oraz pianką Lunarlite (lekki materiał stworzony przez NASA).
2013 – PREMIERA BUTÓW ADIDAS ENERGY BOOST
W drugiej dekadzie XXI wieku pomysły projektantów stają się coraz bardziej śmiałe. Na rynku pojawia się adidas Energy Boost z podeszwą wspierającą ruch na zasadzie zwrotnej energii, rewolucjonizując obuwie biegowe. W 2017 roku projektanci Nike, zainspirowani filmem „Powrót do przyszłości II”, tworzą model Nike HyperAdapt 1.0 – samowiążące się buty, które za sprawą elektronicznego systemu dopasowują się do kształtu stopy.
2019 – PIERWSZE W PEŁNI RECYKLINGOWANE SNEAKERSY
Coraz bardziej istotny staje się ekologiczny aspekt produkcji butów. W 2015 roku adidas podejmuje współpracę z organizacją Parley for the Oceans, dzięki której wiele par obuwia zostaje wykonanych z odzyskanego z oceanicznych wód plastiku. Od 2019 roku trwają także prace nad adidas Futurecraft.Loop – pierwszymi sneakersami, które w całości można poddać recyklingowi.
2020 – ADIDAS SUPERSTAR 2020
Powraca moda na sneakersy w stylu vintage, nawiązujące do stylistyki lat 80. i 90. 2018 rok to szczyt mody na tzw. ugly shoes, w którą świetnie wpisuje się Fila Disruptor II. Równocześnie marka Prada staje się coraz bardziej popularna w środowisku raperów, dlatego projektuje co roku nowe modele sneakersów (Prada Cloudbust, Prada Techno). W 2020 roku w unowocześnionej formie powraca kultowy adidas Superstar. W jubileuszowej kolekcji można znaleźć te legendarne buty m.in. w wersji wegańskiej.
Od ponad stu lat sneakersy są nieodłącznym elementem naszego życia. Dziś trudno sobie bez nich wyobrazić sportowe rozgrywki, modę streetwearową czy po prostu codzienne spacery po mieście. Ich historia udowadnia, że te buty były skazane na sukces – komfortowe, zapewniające lekkość kroku, stale ulepszane przez nowoczesne technologie. Sneakersy sprawiają, że czujemy się sobą – i za to właśnie je cenimy.
25.11.2024
Winter WOW!Myślisz „winter”, mówisz „wow”? A może wręcz przeciwnie – zastanawiasz się, jakie outfity możesz tworzyć na tę porę roku? Pierwsze,…
22.11.2024
Kapsułowa kolekcja marki Prosto w SizeerGubisz się na skrzyżowaniach różnych trendów? W głowie wiją Ci się serpentyny inspiracji podsuwane przez stylistów lub influencerów? Ale jak…
04.11.2024
Dr. Martens – rock romanceŻółte szwy, surowa sylwetka w wersji bold i głęboka czerń cholewki. Jestem przekonana, że nawet gdyby nie sugerujący tytuł i…
29.10.2024
Timberland: her bold fashion statementButy Timberland. To one królują w jesienno-zimowych fitach. Noszone są na co dzień i od święta. Zestawiane z jeansami, sukienkami,…
18.10.2024
Slip into UGGKontrowersyjne, a jednocześnie królujące w ulicznych (i nie tylko) trendach. Według wielu najwygodniejsze buty, jakie kiedykolwiek nosili. More clues? Noszą…
04.10.2024
Dickies: The WorkwearKiedyś – symbol pracy w fabrykach i narzędzi w dłoniach, a dzisiaj? Ceniona przez wszystkich tych, dla których liczy ponadczasowość…
